Với nhu cầu vận chuyển hàng hóa số lượng ngày càng tăng cao như hiện nay, vận tải đường biển là lựa chọn tối ưu cho nhiều bên xuất nhập khẩu, đặc biệt với những đơn hàng số lượng và khối lượng lớn. Tuy nhiên, mức chi phí vận tải đường biển bao gồm nhiều thành phần và đa dạng phụ phí tính bổ sung mà có thể bạn chưa nắm rõ toàn bộ. Tham khảo thông tin từ Logistics 37 để cập nhật tin tức mới về chi phí vận chuyển đường biển.
1. Tình hình chi phí vận tải đường biển hiện nay
Tổng hợp tin tức chung của ngành vận tải qua đường biển trong năm 2023, có thể thấy tình hình được đánh giá tiêu cực và có nhiều thách thức hơn bởi các vấn đề xã hội – chính trị. Ngoài ra lượng cung hàng hóa có xu hướng tăng mạnh hơn đáng kể lượng cầu trên toàn thế giới. Bởi vậy, giá cước và
chi phí vận tải đường biển có xu hướng tăng mạnh gây áp lực lớn lên chi phí hoạt động
logistics và giá cả của hàng hóa xuất nhập khẩu Việt Nam.
2. Các loại phụ phí của chi phí vận tải đường biển
Hiện nay, vận chuyển hàng hóa bằng đường biển được tính mức phí khá phức tạp với vô số loại phụ phí khác nhau, từ phụ phí theo từng thời điểm trong năm đến phí riêng biệt của mỗi hãng tàu. Cụ thể từng loại phụ phí được liệt kê dưới đây:
2.1 Chi phí liên quan đến đơn hàng, vận đơn
- Phí Bill of Lading B/L hay AWB: Một phần chi phí cho chứng từ. Hãng tàu vận chuyển làm vận đơn B/L các giấy tờ thủ tục khác cho hàng hóa xuất khẩu. Khi đó Forwarder hay hãng tàu sẽ phải phát hành bộ bill (được hiểu là Bill of Lading).
- Amendment fee: Khi hãng tàu hoặc Forwarder phát hành Bill of Lading cho Shipper, do nguyên nhân đã quá thời gian chỉnh sửa hoặc Shipper lấy bộ Bill về mà Shipper cần chỉnh sửa nội dung Bill thì cần thu thêm phí chỉnh sửa B/L.
- Phí D/O: Consignee cần đến hãng tàu lấy lệnh giao hàng và xuất trình tại cảng đích cho kho với hàng lẻ hoặc làm phiếu EIR (Equipment Interchange Receipt – giấy tờ trong vận chuyển container) với hàng FCL thì mới được lấy hàng. Khi đó cần đóng thêm phí lệnh giao hàng.
- Phí Handling: Shipper và Consignee cần đóng cho Forwarder để xử lý đơn hàng. Việc này thường được phụ trách bởi đơn vị đại diện Forwarder nước ngoài ở Việt Nam thực hiện khai báo manifest Hải quan hay phát lệnh giao hàng và xử lý các giấy tờ thủ tục khác.
2.2 Các phụ phí liên quan đến Container chứa hàng
- Premium Service: Vào các thời điểm khan hiếm Container trầm trọng trên thị trường nhưng tàu chở hàng vẫn còn diện tích để xếp Container hoặc không có container khi vẫn có booking, phụ phí premium service sẽ đảm bảo bạn có Container trống để xếp hàng hóa.
- Container Imbalance Charge: Phí CIC được biết đến là phí trội hàng nhập hay phụ phí để cân đối vỏ Container giữa các bãi Container. Đây thường là chi phí phát sinh mà các hãng tàu có thể đưa ra loại phụ phí cước biển này để bù đắp cho hoạt động vận chuyển số lượng lớn vỏ container không chứa hàng từ nơi tập hợp thừa đến bãi thiếu.
- Rate Restoration Container – phí RR: Phụ phí bắt đầu xuất hiện và được tính từ năm 2020, với bối cảnh đại dịch Covid diễn ra khiến hàng hóa được vận chuyển từ châu Á đến các địa điểm khác không được xuất chuyển trả về. Phụ phí trả lại container này được thu tránh tình trạng thiếu hụt Container tại nhiều cảng tại các quốc gia châu Á.
- Cleaning Container: Hãng tàu thực hiện phụ thu để rửa và phơi khô các Container sau mỗi lần vận chuyển để đảm bảo tình trạng vệ sinh tốt nhất.
- Storage: Container cần lưu tại bãi của cảng cần đóng phụ phí Storage
- Demurrage – phí DEM: Chi phí cho Container lưu tại bãi của các hãng tàu
- Detention – phí DET: Chi phí cho Container lưu tại kho riêng của khách hàng
- Container Freight Station fee – phí CFS: Với các lô hàng lẻ, kho chứa hàng thu loại phí sắp xếp dỡ và quản lý hàng hóa tại kho của cảng. Phí được tính trên mỗi CBM của lô hàng cho các hoạt động: xếp dỡ, quản lý, bảo quản, sắp xếp đóng hàng trong Container đối với lô hàng xuất đi và dỡ hàng ra khỏi Container đối với lô hàng nhập vào.
- Lift on: Chi phí cho việc nâng Container từ bãi tập trung hàng hóa lên xe vận chuyển ra tàu
- Lift off: Chi phí cho việc hạ Container từ xe vận chuyển xuống bãi tập kết hàng.
2.3 Phụ phí khai báo
- Japan advance filing rules – phí AFR: chi phí khai báo manifest cho hàng hóa nhập khẩu vào thị trường Nhật Bản.
- Automatic Manifest System – phí AMS: Hàng hóa được nhập khẩu vào một số quốc gia như Trung Quốc, Mỹ, Canada được áp dụng thêm chi phí khai báo Hải quan tự động. Hoạt động khai báo thông tin thường được công ty Forwarder thực hiện cho các hãng tàu bởi quy trình trên hệ thống phức tạp.
- Entry Summary Declaration – phí ENS: Các lô hàng được chuyến đến EU cần tính thêm phí khai Manifest tại cảng, phụ phí này kê khai thông tin cơ bản của hàng hóa nhập khẩu để kiểm tra và đảm bảo tiêu chuẩn an ninh trong khu vực EU.
2.4 Phụ phí tại cảng
- Destination Delivery Charge – phí DDC: Chủ hãng tàu thu mức phụ phí giao hàng tại cảng đến nhằm bù đắp cho các hoạt động dỡ container từ tàu, quản lý sắp xếp Container tại cảng và phí di chuyển qua cổng cảng. Lưu ý đừng nhầm lẫn phụ phí này với phí giao hàng cho người nhận. Tuy nhiên vì phát sinh ở cảng đích nên người nhận cần trả phí này.
- Port Congestion Surcharge – phí PCS: Nếu tàu chở hàng bị chậm trễ do cảng xếp hoặc dỡ hàng hóa xảy ra tình trạng ùn tắc, chủ tàu có thể yêu cầu tính thêm phụ phí tắc nghẽn cảng để bù đắp chi phí phát sinh do giá trị thời gian của tàu chở hàng khá lớn.
- Terminal Handling Charge – phí THC: Khoản phụ phí tính theo từng container cho các công tác xếp dỡ tại cảng, cụ thể gồm các hoạt động: xếp dỡ hàng, tập trung container từ Container Yard – bãi tập kết ra cầu tàu.
2.5 Phụ phí biến động
- Bunker Adjustment Factor – phí BAF: nhiên liệu thường có biến động tại một vài thời điểm khiến các hãng tàu phụ thu để bù đắp chi phí phát sinh khi giá nhiên liệu tăng cao.
Ngoài ra một số hãng tàu có thể thu thêm phụ phí nhiên liệu riêng khác của họ, phí này được gọi là
phí FAF – Fuel Adjustment Factor.
- General Rate Increase – phí GRI: Phụ phí của giá cước vận tải. Cước vận tải tăng sẽ thu thêm phụ phí này bởi chi phí vận chuyển đường biển có biến động khi mùa hàng cao điểm diễn ra.
- Peak Season Surcharge – phí PSS: Phụ phí chỉ tính trong mùa cao điểm (thường diễn ra từ tháng 8 đến tháng 1 năm sau). Hãng tàu sẽ áp dụng phụ phí này khi thị trường tăng mạnh lượng nhu cầu vận chuyển hàng qua đường biển.
- Currency Adjustment Factor – phí CAF: Phụ phí hãng tàu tính với chủ hàng để bù đắp chi phí phát sinh khi tỷ giá ngoại tệ có biến động lớn.
2.6 Phụ phí nhiên liệu
- Bulker Adjustment Factor – phí BAF: phụ phí xăng dầu với các tuyến vận chuyển Châu Âu.
- Emergency Bunker Surcharge – phí EBS: phụ phí xăng dầu với các tuyến vận chuyển Châu Á.
2.7 Phụ phí qua một số khu vực đặc biệt
- Panama Canal Surcharge – phí PCS: Hàng hóa được vận chuyển qua kênh đào Panama được tính thêm phụ phí này.
- Suez Canal Surcharge – phí SCS: Phụ phí tính cho lô hàng được vận chuyển qua kênh đào Suez.
2.8 Phụ phí liên quan an ninh
- International ship and port facility security – phí ISPS: phí cho an ninh cảng quốc tế và tàu vận tải
- Importer Security Filing – phí ISF: Với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ, ngoài thông tin kê khai tự động với Hải quan Mỹ cần thực hiện thêm thủ tục kê khai an ninh cho nhà nhập khẩu.
2.9 Phụ phí khác
Phí IFB (phí thu hộ): Thông thường, người xuất khẩu hàng hóa cần chi trả cho các chi phí vận chuyển lô hàng lẻ, hàng đóng Container,… tại chính quốc gia xuất khẩu đó. Nhưng do điều kiện thỏa thuận giữa 2 bên xuất nhập khẩu hoặc điều kiện giao hàng khác mà cước phí vận chuyển được bên nhập khẩu trả tại nơi hàng đến. Công ty Forwarder có trách nhiệm thu hộ phí IFB cho các đại lý tại nước ngoài và trả lại cho những đại lý đó.
3. Những yếu tố ảnh hưởng đến chi phí vận tải đường biển
Mức
chi phí vận tải đường biển thường được tính toán khi áp dụng công thức riêng, phụ thuộc vào các yếu tố khác nhau như:
- Phân loại hàng hóa
- Đặc điểm khối lượng, kích thước hàng
- Địa chỉ nhận và giao hàng hóa
- Các điều kiện vận chuyển, bảo quản đông lạnh (tùy theo đặc điểm của loại hàng như hàng đông lạnh, dễ vỡ,…)
- Chính sách giá của đơn vị vận tải
- Phụ phí tùy theo các yêu cầu hoặc theo quy định tại khu vực tuyến vận chuyển đi qua.
Tham khảo Top 3 Cách Vận Chuyển Hàng Máy Móc Thiết Bị Hiệu Quả tại đây.
4. Lưu ý những gì khi tham khảo chi phí vận chuyển đường biển
Về cơ bản, chi phí vận chuyển đường biển được tính theo những cơ sở chung. Những phụ phí khác có thể linh hoạt thay đổi nhất định theo quy định của từng tổ chức cung cấp dịch vụ.
Vậy nên, khi tham khảo chi phí vận chuyển đường biển của các đơn vị, doanh nghiệp nên lưu ý một số vấn đề sau:
- Bảo hiểm cho hàng hóa đóng vai trò quan trọng và cần thiết với mọi loại hàng hóa, đặc biệt trong các trường hợp vận chuyển lô hàng có giá trị cao hoặc có đặc điểm dễ biến chất, dễ hỏng, dễ vỡ,… Với nhiều sự cố xảy ra trên tuyến vận chuyển, khách hàng sẽ được bảo hiểm chi trả để đền bù tổn thất.
- Đơn vị chuyên chở có thể giới hạn trách nhiệm bồi thường theo luật hàng hải của Việt Nam và các quốc gia khác. Vì vậy đề phòng bên chuyên chở gây ra sự cố sai sót trong quá trình vận chuyển, khách hàng cần thỏa thuận và đọc kỹ mọi thông tin về dịch vụ trước khi sử dụng dịch vụ
- Với các tuyến vận chuyển đường biển, các tàu có thể dừng tại những cảng biển khác nhau đặt tại nhiều quốc gia, khi đó cần nắm rõ chính sách luật hàng hải của mỗi khu vực này, tránh việc phải bổ sung chi phí khi chưa nắm được thông tin trước đó.
- Tìm hiểu và tham khảo báo giá giữa các công ty vận chuyển trước khi quyết định ký kết hợp đồng.
- Nêu rõ nhu cầu vận tải, thương lượng điều khoản cụ thể, đặc biệt điều khoản về quyền lợi và nghĩa vụ giữa các bên trong hợp đồng với đơn vị vận tải. Các khoản chi phí cố định và phụ phí theo quy định của hãng tàu cần được trình bày rõ ràng trong hợp đồng vận chuyển này.
- Tránh vận chuyển hàng hóa nằm trong danh mục cấm theo quy định pháp luật.
- Với lô hàng lẻ, khách hàng có thể lựa chọn hình thức vận chuyển phù hợp hơn với hình thức ghép Container để tiết kiệm chi phí
Ngoài ra còn một số lưu ý cụ thể khác tùy theo từng chặng vận chuyển theo nhu cầu, Quý khách hàng vui lòng liên hệ Logistics 37 để được giải đáp mọi thắc mắc về vận chuyển hàng từ Trung Quốc và tư vấn chi phí vận chuyển đường biển hợp lý.
>> Xem thêm: van-chuyen-sau-rieng-bang-nhung-hinh-thuc-nao
>> Xem thêm: top-3-cach-van-chuyen-hang-may-moc-thiet-bi-hieu-qua